Văn

CÔNG ÁN:

Dược Sơn hỏi Tăng:

- Nơi nào lại?

Tăng đáp:

- Hồ Nam.

Sơn hỏi:

- Nước hồ Động Đình đầy chưa?

Tăng đáp:

- Chưa.

Sơn bảo:

- Mưa nhiều sao nước chưa đầy?

LỜI BÀN:

Hỏi đáp càng hóc búa chừng nào thì sẽ tạo cho người hỏi hoặc đáp một cú "Sốc" nặng ký chừng ấy. Trường hợp nếu thấu được thì thấu ngay lập tức, còn không thì mù mịt suốt cả một đời. Ngược lại những câu đáp tỏ ra đơn giản chừng nào, mới nghe qua như rõ ràng minh bạch, nhưng thật ra chính câu hỏi đáp như vậy, mới thật là điên đầu, chúng không đơn giản như ta tưởng. Vì chúng không có đủ sức mạnh để tạo phản cơ mê cho người hỏi hoặc đáp, cho nên khó mà nhận được. Trường hợp này rơi vào công án mà ta đang bàn đến.

Từ trên xuống dưới, hỏi đáp rất bình thường đơn giản, hợp tình lý. Ở đây, nếu khởi lên tâm phân biệt, thì chuyện đầy vơi trở thành rắc rối trong câu hỏi đáp, và vì thế con người trở thành nạn nhân bị các pháp trói buộc. Nhưng thực ra các pháp không có rắc rối và phức tạp. Thử hỏi, vì sao nước không đầy? Chúng có ý gì?

LỜI TỤNG: